Czytaj więcej
W związku z tymi wnioskami, w ostatniej dekadzie badacze rozszerzyli pole swojej uwagi z leczenia i rozwiązania problemów w zakresie psychologicznego funkcjonowania dzieci na zgłębianie profilaktyki i technik prewencyjnych. Innymi słowy stawia się wreszcie na zapobieganie problemom i wspieranie prawidłowego rozwoju psychicznego dzieci. Nauczyciele, decydenci i społeczeństwo Wielkiej Brytanii zgodnie uznają, że system edukacyjny powinien wspierać dzieci w rozwoju emocjonalnym i umiejętności społecznych, aby rozwijały korzystne zachowania zdrowotne, zawierały i utrzymywały pozytywne, znaczące relacje i stawały się emocjonalnie i społecznie odpowiedzialnymi dorosłymi. W Polsce nie możemy poszczycić się jeszcze takimi ambicjami w publicznym sektorze edukacji, co miejmy nadzieję będzie zmieniać się w najbliższej przyszłości. Oto skrót badania opublikowanego 12 stycznia 2016 roku nad zastosowaniem Mindfulness w środowisku szkolnym w Wielkiej Brytanii: Charlotte E. Vickery z Uniwersytetu w Bangor, w Wielkiej Brytanii oraz Dusana Dorjee z Centrum Badań nad Mindfulness tego samego Uniwersytetu przeprowadziły badania efektywności kursu Mindfulness u 71 dzieci w wieku 7-9 lat z trzech szkół podstawowych w Wielkiej Brytanii:
- 33 uczniów w grupie badanej wzięło udział w 8-tygodniowym kursie Mindfulness.
- 38 uczniów w grupie kontrolnej nie wzięło udziału w kursie odbywając w tym czasie normalną, szkolną edukację.
- Dzieci z grupy badanej uczestniczyły w kursie Mindfulness (Paws-b) zaprojektowanym dla dzieci w wieku 7-9 lat. Kurs przeprowadzili uprzednio przeszkoleni nauczyciele szkolni, włączając zajęcia w normalny tryb programu szkolnego.
Zbadano:
- Akceptowalność kursu przez dzieci, mierzona po kursie
- Dobrostan emocjonalny, za pomocą 4 kwestionariuszy samoopisowych przed kursem, zaraz po kursie oraz 3 miesiące po kursie:
-Pomiar poziomu uważności -Skala ekspresji emocji -Skala samopoczucia -Skala pozytywnego i negatywnego afektu
- Metapoznanie u dzieci za pomocą raportu zdawanego przez nauczycieli i rodziców.
Metapoznanie to zdolność uświadamiania sobie własnych procesów psychicznych, na przykład uwagi, myślenia czy przeżyć emocjonalnych. Wyniki:Akceptowalność programu była wysoka: 76% dzieci odnotowało, że ‘lubi’ praktykować Mindfulness w szkole. Zaistniał silny związek ‘lubienia’ z chęcią kontynuowania praktyki w szkole po zakończeniu kursu. (p<0.001). W grupie uczestniczącej w kursie Mindfulness nastąpił znaczący spadek negatywnego afektu – to znaczy negatywnych emocji w pomiarze wykonanym 3 miesiące po kursie (p=0.010). Raporty zdane przez nauczycieli (ale nie przez rodziców) 3 miesiące po kursie wykazały znaczącą poprawę w zakresie meta poznania. Badanie wykazało, że kurs Mindfulness Paws b przeprowadzony przez nauczycieli szkolnych znacząco zredukował poziom negatywnego afektu – czyli negatywnych emocji oraz poszerzył meta-poznanie u dzieci w wieku 7-9 lat w porównaniu do grupy kontrolnej, która nie uczestniczyła w kursie. Porównywano wyniki sprzed kursu z pomiarami wykonanymi 3 miesiące po jego ukończeniu. To kolejne badanie, które wskazuje kierunek organizacji działań w planowaniu rozwoju edukacji, pokazując, że programy oparte na uważności aplikowane do kontekstu szkolnego mają potencjał, aby zwiększyć poziom emocjonalnego samopoczucia i umiejętności regulacji emocji u dzieci. To czynniki pozwalające dzieciom rozwijać prawidłowe, zdrowe nawyki psychiczne, budować pozytywne relacje z innymi, osiągać wyższe wyniki w nauce i pielęgnować ogólny dobrostan psychiczny i fizyczny. Program szkolny wspierający umiejętność radzenia sobie z trudnymi emocjami przez dzieci we wczesnym wieku może chronić ich samopoczucie i dobrostan przez całe ich życie. Włączenie go w kontekst szkolny pozwala na uniwersalny dostęp dla wszystkich dzieci. Ponadto ma również potencjał w przypadku dzieci cierpiących na deficyty poznawcze i te, narażone na ryzyko rozwoju problemów z samo-regulacją. Autorzy zaznaczają, że jest potrzebne wiele kolejnych badań nad zastosowaniem Mindfulness u dzieci, zgłębiających również jego wpływ na kolejne stadia rozwoju dzieci. Niemniej jednak podkreślają, że potencjalna rola Mindfulness jako wczesnego i profilaktycznego podejścia, które wspiera zarówno poznawcze jaki afektywne (emocjonalne) aspekty samo-regulacji ma szansę przynieść potężne korzyści dla dzieci. Oryginał i całość badania możesz przeczytać tu:http://journal.frontiersin.org/article/10.3389/fpsyg.2015.02025/full Odniesienia:
- Barnes, V., Bauza, L., and Treiber, F. (2003). Impact of stress reduction on negative school behaviour in adolescence. Health Qual. Life Outcomes 1:10. doi: 10.1186/1477-7525-1-10
- Currie, C., Roberts, C,. Morgan, A., Smith, R,. Settertobulte, W., and Samdal, O. (2002). Social Determinants of Health and Well-Being Among Young People. Health Behaviour in School-Aged Children (hbsc) Study: International Report from the 2009/2010 Survey. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe.
- Greenberg, M., and Harris, A. (2012). Nurturing mindfulness in children and youth: current state of research. Child Dev. Perspect. 6, 161–166. doi: 10.1111/j.1750-8606.2011.00215.x
- Weare, K., and Nind, M. (2011). Promoting Mental Health of Children and Adolescents Through Schools and School Based Interventions. Evidence Outcomes of School Based Interventions.Report of Workpackage Three of the DATAPREV Project. Southampton: School of Education University of Southampton.
Kolejne badanie nie jest związane bezpośrednio z edukacją szkolną, ale dotyczy dzieci. W związku z tym, że w szkole dziecko spędza większość swojego czasu głęboko wierzę, że powinna ona kształtować pozytywne wzorce we wszelkich aspektach życia, w tym również w odżywianiu. To od odżywiania w ogromnej mierze zależy zdrowie fizyczne i psychiczne oraz samopoczucie dziecka, a co za tym idzie jego umiejętności uczenia się i rozwoju. Badanie jest wstępem do odkrywania potencjału Mindfulness w zapobieganiu i walce z otyłością u dzieci. Mindfulness jest już szeroko wykorzystywane w leczeniu otyłości dorosłych, natomiast umysły dzieci różnią się sposobem funkcjonowania od mózgów dorosłych, stąd zaistniała potrzeba zbadania czy dzieci również warto wspierać w ten sposób: Wykazano, że istnieje związek pomiędzy wagą i nawykami żywieniowymi a równowagą funkcjonowania mózgu dzieci - a mianowicie ośrodkami związanymi z impulsywnością oraz hamowaniem. Wiemy, że mózg gra ogromną rolę w otyłości dorosłych, ale te reguły mogą nie mieć odzwierciedlenia w mózgach dzieci – mówi główna badaczka, Betty Ann Chodkowski ze Szkoły Medycznej Uniwersytetu w Vanderbilt - Chcieliśmy bardziej szczegółowo sprawdzić, jak funkcjonuje mózg otyłych dzieci. Badacze zdefiniowali trzy obszary mózgu, które mogą być związane z wagą i nawykami żywieniowymi:
- związany z umiejętnością hamowania (swoich impulsów czyli zachowań – w tym przypadku nadmiernego jedzenia)
- związany z impulsywnością (nagłym zachowaniem związanym z nieodpartą koniecznością jakiegoś działania)
- związany z nagrodą.
Do tej pory wykazano w badaniach, że praktyka Mindfulness prowadzi do redukcji impulsywności i zwiększenia umiejętności hamowania.Dane 38 dzieci w wieku 8-13 lat zebrali z Instytutu Enhanced Nathan Kline – Rockland Sample. Pięcioro z dzieci było zakwalifikowanych jako otyłe, sześcioro miało nadwagę. Dane obejmowały wagę dzieci oraz ich odpowiedzi na pytania w kwestionariuszu Child Eating Behaviour, badającego zachowanie dzieci względem odżywiania. Badacze użyli też skanów MRI wspomnianych trzech obszarów mózgu. Wyniki wykazały związek pomiędzy wagą, nawykami żywieniowymi oraz równowagą w funkcjonowaniu mózgu. U dzieci, których zachowania sprawiały, że jadły więcej, część mózgu związana z byciem impulsywnym okazała się być silniej połączona niż część związana z hamowaniem. I odwrotnie, dzieci zachowujące się w taki sposób, który pomaga im uniknąć nadmiernej ilości jedzenia miały silniej rozbudowane połączenia w części mózgu odpowiedzialnej za hamowanie w porównaniu do tej, odpowiedzialnej za impulsywność. Ludzie, a szczególnie dzieci są neurologicznie utorowani do jedzenia więcej – mówi dr Niswender ze Szkoły Medycznej Uniwersytetu w Vanderbilt - Z perspektywy ewolucji to świetnie – potrzebują jedzenia, aby rosnąć i przetrwać. Ale w dzisiejszym świecie, pełnym łatwo dostępnego, gotowego do spożycia, intensywnie reklamowanego i obfitego w wartość energetyczną jedzenia, to powoduje ryzyko otyłości już w bardzo wczesnym wieku. Wniosek: W kontekście Mindfulness oznacza to, że praktyka uważności może pomóc w zapobieganiu lub leczeniu otyłości u dzieci, ze względu na jej pozytywny wpływ na istotne w kwestii otyłości obszary mózgu. Aby to zweryfikować potrzebne są jednak badania porównujące umysły dzieci praktykujących i niepraktykujących uważność. Całość badania znajdziesz tu:http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3490037/
